Warto znać prawa pacjenta. Będziemy wiedzieć co nam się należy, a co nie i… kiedy złożyć skargę.

Magdalena Góralczyk z łódzkiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia przyznaje, że pacjenci nie zawsze wiedzą, co im przysługuje.

- Opłaty za kopie dokumentacji medycznej, problem z rejestracją przez kontakt telefoniczny, utrudnione uzyskanie skierowania na badanie specjalistyczne i odmowa udzielenia świadczenia to jedne z pytań jakie często sobie zadajemy. Dlatego bardzo ważne jest, żebyśmy byli świadomi jakie prawa przysługują pacjentom i jak z nich skorzystać – zaznacza.

Oto twoje najważniejsze prawa jako pacjenta:

• Prawo do bezpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej
  Każdy otrzymuje pomoc medyczną na takim samym poziomie, o jej formie lub kolejności decydują tylko względy medyczne
• Prawo do informacji o swoim stanie zdrowia
  To prawo dotyczy pacjentów już od ukończenia 16 roku życia. Możesz zapytać lekarza o wszystko, co cię niepokoi. Możesz też poprosić, żeby… nic ci nie mówił, albo kogoś upoważnić.
• Prawo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń
  Jeśli skończyłeś 16 lat, masz prawo wyrazić zgodę lub jej brak na przeprowadzenie badania. Jeśli twoi rodzice lub opiekunowie mają inne zdanie, zadecyduje sąd. Zabiegi ryzykowne, np. operacje wymagają zgody pisemnej.
• Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
  Podczas pobytu np. w szpitalu lub sanatorium masz prawo do kontaktu osobistego, listowego lub zdalnego z bliskimi. Placówka nie może tego utrudniać poza względami organizacyjnymi. Możesz też uznać, że z nikim nie chcesz się kontaktować.
• Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
  Takie odwołanie należy złożyć w komisji lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, ale np. odwołania od orzecznika ZUS regulują inne przepisy.
• Prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych
  Możesz to zrobić u swojego lekarza, producenta lub w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
• Prawo do poszanowania godności i intymności
  Jeśli przy zabiegu mają być obecni np. studenci medycyny wymaga to twojej zgody. Lekarz nie może omawiać twoich spraw przy innych pacjentach. Ale to prawo mówi też o obecności osoby bliskiej przy zabiegu (jeśli nie stanowi to zagrożenia) i łagodzenia bólu przy umieraniu.
• Prawo do zachowania w tajemnicy informacji na twój temat
  Lekarz powinien zachować w tajemnicy informacje o twoim zdrowiu i sytuacji osobistej. Tajemnica obowiązuje nawet po twojej śmierci. Można ją złamać tylko wtedy gdy zagrożone jest życia lub zdrowie twoje lub innych.
• Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej
  Placówka przechowuje twoją dokumentację 20 lat, udostępnia ją bezpłatnie, ale kolejna kopia może już być płatna.
• Prawo do opieki duszpasterskiej
  Szpital, hospicjum czy sanatorium powinny umożliwić ci kontakt z duchownym twojego wyznania i pokryć jego koszty
• Dochodzenie twoich praw
  Jeśli twoje prawa są łamane, możesz to zgłosić do odpowiedniej instytucji. Skargi dotyczące świadczeń zdrowotnych w ramach NFZ można zgłaszać w łódzkim oddziale NFZ, sprawy związane przebiegiem leczenia czy etyką w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Łodzi, Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych lub u Rzecznika Praw Pacjenta.

Szczegółowe przepisy regulują też prawa pacjentów w różnych rodzajach placówek. Ale prawa ma też lekarz. Może na przykład odmówić wykonania zabiegu lub udzielenia porady powołując się na klauzulę sumienia. Nie może tego robić jeśli zagrożone jest zdrowie lub życie, musi odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej i wskazać innego lekarza. Lekarz może też odmówić leczenia, jeżeli… pacjent notorycznie nie przestrzega zaleceń lub zasad współżycia społecznego.

Informacje o prawach pacjenta powinny być wywieszone w każdej placówce medycznej. Można je też znaleźć w internecie na stronach Ministerstwa Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta w rządowym serwisie www.pacjent.gov.pl.

Czytaj także o prawach pacjenta w materiałach Akademii NFZ